واجبات منی
و آن سه امر است:
اوّل رمى جمره عقبه
یعنى ریگ انداختن به جمره که نام محلّى است در منى.
و در اینجا چند مسأله است:
م ]979[ - شرط است در سنگى که مىخواهد بیندازد به آن «حصى» یعنى ریگ گفته شود، پس اگر آن قدر ریز باشد که ریگ به آن گفته نشود مثل «شن» کافى نیست، و اگر خیلى بزرگ باشد نیز کافى نیست، چنانچه به غیر ریگ مثل کلوخ و خزف و اقسام جواهرات نیز جایز نیست، و امّا اقسام سنگها حتّى سنگ مرمر مانع ندارد.
م ]980[ - شرط است که سنگها از حرم باشد، و سنگ خارج حرم کافى نیست، و در حرم از هر موضعى که مباح باشد مىتواند بردارد مگر مسجد الحرام و مسجد خیف بلکه سایر مساجد بنابر احوط و مستحب است از مشعر بردارد.
م ]981[ - شرط است که سنگها بکر باشند، یعنى آنها را کسى دیگرى به وجه صحیح نینداخته باشد اگرچه در سالهاى قبل.
م ]982[ - شرط است که مباح باشد پس با سنگ غصبى یا آنچه که دیگرى براى خودش حیازت کرده کافى نیست.
م ]983[ - وقت انداختن سنگ از طلوع آفتاب روز عید است تا غروب آن و اگر فراموش کرد تا روز سیزدهم مىتواند بجا آورد، و اگر تا آن وقت متذکّر نشد احتیاطاً در سال دیگر خودش یا نایبش بیندازد.
م ]984[ - واجب است در انداختن سنگها چند امر:
اوّل نیّت، با قصد خالص بدون ریا و نمایش دادن عمل به غیر، که موجب بطلان مىشود.
دوم آنکه آنها را بیندازد، پس اگر برود نزدیک و با دست بگذارد به جمره، کافى نیست.
سوم آنکه به انداختن، به جمره برسد، پس اگر سنگ را انداخت و سنگ دیگران به آن خورد و بواسطه آن یا کمک آن به جمره رسید کافى نیست، لکن اگر سنگ به جایى بخورد و کمانه کند و به جمره برسد کافى است ظاهراً.
چهارم: عدد سنگریزهها باید هفت باشد.
پنجم: باید به تدریج یکى یکى عقبِ هم بیندازد و در این صورت اگر با هم به جمره بخورد مانع ندارد ولى اگر همه را یا چند عدد را با هم بیندازد کافى نیست اگر چه با هم به جمره نرسد و دنبال هم برسد.
م ]985[ - اگر شک کند که سنگ را دیگرى استعمال کرده یا نه جایز است براى رمى استعمال شود.
م ]986[ - اگر سنگى را که در حرم است احتمال بدهد از خارج آوردهاند اعتنا نکند.
م ]987[ - اگر شک کند به سنگى که مىخواهد بیندازد «حصى» یعنى ریگ گفته مىشود باید به آن اکتفا نکند.
م ]988[ - اگر شک کند در عدد انداختن در وقتى که مشغول رمى است باید چندان بیندازد تا علم به عدد پیدا کند، و همچنین اگر شک کند که سنگى که انداخت خورد به جمره یا نه باید بیندازد تا علم به رسیدن پیدا کند.
م ]989[ - اگر سنگى را که انداخت به جمره نرسیده باید دومرتبه بیندازد، اگرچه در وقت رمى گمانش آن بود که رسیده است، پس اگر پهلوى جمره چیزهاى دیگرى نصب شده و اشتباهاً به آنها رمى کرده کافى نیست، و باید اعاده کند اگرچه در سال دیگر به واسطه نایبش.
م ]990[ - اگر چند سنگ را با هم بیندازد مانع ندارد لکن یکى حساب مىشود، چه یکى از آنها به محل بخورد یا همه.
م ]991[ - جایز است سواره و پیاده سنگ بیندازد.
م ]992[ - باید سنگ را با دست بیندازد، پس اگر با پا یا دهان بیندازد کافى نیست، ولى بعید نیست با «فلاخن» کافى باشد.
م ]993[ - اگر بعد از آنکه سنگ را انداخت و از محل منصرف شد شک کند در عدد سنگها، اعتنا نکند، هرچند اگر شک در نقیصه کند احتیاط مستحب آن است که برگردد و نقیصه را تمام کند.
م ]994[ - اگر بعد از ذبح یا سر تراشیدن شک کند در انداختن سنگ یا در عدد آن اعتنا نکند.
م ]995[ - اگر بعد از فارغ شدن شک کند در این که درست انداخته یا نه، بنابر صحّت بگذارد، بلى اگر در رسیدن سنگ آخرى به محل شک کند باید اعاده کند، ولى اگر رسیدن را دانست و احتمال داد که با پا انداخته باشد یا سنگ مستعمل انداخته باشد اعتنا نکند.
م ]996[ - ظن به رسیدن سنگ و عدد آن اعتبار ندارد.
م ]997[ - در انداختن سنگها شرط نیست طهارت از حدث یا خبث و در خود سنگها نیز طهارت شرط نیست.
م ]998[ - از بچّهها و مریضها و کسانى که نمىتوانند به واسطه عذرى مثل اغما خودشان رمى کنند، کسى دیگر نیابت کند.
م ]999[ - مستحب است بلکه موافق احتیاط است که اگر بشود مریض را حمل کنند و ببرند نزد جمره و در حضور او سنگ بیندازند.
م ]1000[ - اگر مریض خوب شد و بیهوش به هوش آمد بعد از آنکه نایب سنگها را انداخت لازم نیست خودش اعاده کند، و اگر در بین سنگ انداختن خوب شد یا به هوش آمد باید خودش از سر، سنگ بیندازد، و کفایت کردن به مقدارى که نایب عمل کرده مشکل است.
م ]1001[ - کسانى که عذر دارند از این که روز رمى کنند مىتوانند شب عمل کنند، هر وقت شب که باشد.
مستحبّات رمى جمرات
در رمى جمرات چند چیز مستحب است:
1 ـ با طهارت بودن در حال رمى.
2 ـ هنگامى که سنگها را در دست گرفته و آماده رمى است این دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ هذِهِ حَصَیاتِی فَأَحصِهِنَّ لِی وَ ارفَعْهُنَّ فِی عَمَلِی».
3 ـ با هر سنگى که مىاندازد تکبیر بگوید.
4 ـ هر سنگى را که مىاندازد این دعا را بخواند:
«اَللّهُ اَکبَر، اَللّهُمَّ ادْحَرْ عَنِّی الشَّیطانَ، اَللّهُمَّ تَصدِیقاً بِکِتَابِکَ وَ عَلى سُنّةِ نَبِیّکَ(ص)، اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ لِی حَجّاً مَبْرُوراً وَ عَمَلاً مَقبُولاً وَ سَعْیاً مَشْکُوراً وَ ذَنْباً مَغْفُوراً».
5 ـ میان او و جمره در جمره عقبه ده یا پانزده ذراع فاصله باشد و در جمره اولى و وسطى کنار جمره بایستد.
6 ـ جمره عقبه را رو به جمره و پشت به قبله رمى نماید و جمره اولى و وسطى را رو به قبله رمى نماید.
7 ـ سنگریزه را بر انگشت ابهام گذارده و با ناخن انگشت شهادت بیندازد.
8 ـ پس از برگشتن به جاى خود در منى این دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ بِکَ وَثِقتُ وَ عَلَیکَ تَوَکّلتُ فَنِعمَ الرَّبُّ وَ نِعمَ المَولى وَ نِعمَ النَّصِیر».