احکام روزه
روزه آن است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهایى که روزه را باطل مىکند و شرح آنها بعداً گفته مىشود خوددارى نماید.
نیّت
مسأله 1615 ـ لازم نیست انسان نیّت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلاً بگوید: فردا را روزه مىگیرم، بلکه همین قدر که براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کارى که روزه را باطل مىکند انجام ندهد کافى است و براى آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقدارى پیش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از مغرب از انجام کارى که روزه را باطل مىکند خوددارى نماید.
مسأله 1616 ـ انسان مىتواند در هر شب از ماه رمضان براى روزه فرداى آن نیّت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم، نیّت روزه همه ماه را بنماید.
مسأله 1617 ـ از اوّل شب ماه رمضان تا اذان صبح هر وقت نیّت روزه فردا بکند اشکال ندارد.
مسأله 1618 ـ وقت نیّت روزه مستحبّى از اوّل شب است تا موقعى که به اندازه نیّت کردن به مغرب وقت مانده باشد که اگر تا این وقت کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد و نیّت روزه مستحبّى کند روزه او صحیح است.
مسأله 1619 ـ کسى که پیش از اذان صبح بدون نیّت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیّت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب. و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمىتواند نیّت روزه واجب نماید ولى احتیاطا تا آخر روز امساک کند.
مسأله 1620 ـ اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگرى بگیرد باید آن را معیّن نماید، مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر مىگیرم. ولى در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان مىگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید، و روزه دیگرى را نیّت کند روزه ماه رمضان حساب مىشود.
مسأله 1621 ـ اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیّت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب مىشود و نه روزهاى که قصد کرده است.
مسأله 1622 ـ اگر مثلاً به نیّت روزه اوّل ماه روزه بگیرد، بعد بفهمد دوم یا سوم بوده، روزه او صحیح است.
مسأله 1623 ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بى هوش شود و در بین روز به هوش آید، بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام نموده و قضاى آن را نیز به جا آورد.
مسأله 1624 ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و مست شود و در بین روز به هوش آید احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند و قضاى آن را هم بجا آورد.
مسأله 1625 ـ اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود، روزهاش صحیح است.
مسأله 1626 ـ اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد، باید نیّت کند و روزه او صحیح است. و اگر کارى که روزه را باطل مىکند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل مىباشد، ولى باید تا مغرب کارى که روزه را باطل مىکند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
مسأله 1627 ـ اگر بچّه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
مسأله 1628 ـ کسى که براى بجا آوردن روزه میّتى اجیر شده، و همینطور کسى که روزه واجبى غیر از ماه رمضان بر عهده اوست اگر روزه مستحبّى بگیرد اشکال ندارد. ولى کسى که روزه قضا دارد، نمىتواند روزه مستحبّى بگیرد، و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتى که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبّى او به هم مىخورد و مىتواند نیّت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است و اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است گرچه بى اشکال نیست.
مسأله 1629 ـ اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معیّن دیگرى بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد که روز معیّنى را روزه بگیرد، چنانچه عمداً تا اذان صبح نیّت نکند، روزهاش باطل است، و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید چنانچه کارى که روزه را باطل مىکند، انجام نداده باشد و نیّت کند روزه او صحیح وگرنه باطل مىباشد.
مسأله 1630 ـ اگر براى روزه واجب غیر معیّنى مثل روزه کفّاره عمداً تا نزدیک ظهر نیّت نکند اشکال ندارد، بلکه اگر پیش از نیّت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه، چنانچه کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیّت کند، روزه او صحیح است.
مسأله 1631 ـ اگر در ماه رمضان، پیش از ظهر کافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد نمىتواند روزه بگیرد و قضا هم ندارد.
مسأله 1632 ـ اگر مریض پیش از ظهر در ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت کارى که روزه را باطل مىکند انجام نداده باشد، باید نیّت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
مسأله 1633 ـ روزى را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمىتواند نیّت روزه رمضان کند ولى اگر نیّت روزه قضا و مانند آن بنماید چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب مىشود.
مسأله 1634 ـ اگر روزى را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبّى و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیّت روزه رمضان کند.
مسأله 1635 ـ اگر در روزه واجب معیّنى مثل روزه رمضان از نیّت روزه گرفتن برگردد چنانچه توبه کند و مبطلى انجام نداده باشد روزهاش صحیح است؛ و همینطور اگر نیّت کند که چیزى را که روزه را باطل مىکند بجا آورد در صورتى که آن را انجام ندهد روزهاش باطل نمىشود.
مسأله 1636 ـ در روزه واجبى که وقت آن معیّن نیست، مثل روزه کفّاره، اگر قصد کند کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد، یا مردّد شود که بجا آورد یا نه، چنانچه بجا نیاورد و پیش از ظهر دوباره نیّت روزه کند، روزه او صحیح است. و در روزه مستحب اگر تا قبل از غروب آفتاب نیت روزه مستحب کند روزه او صحیح است.