مکان نمازگزار
مکان نمازگزار چند شرط دارد:
شرط اوّل: آن که مباح (غیر غصبى) باشد.
مسأله 862 - کسى که در ملک غصبى نماز مىخواند اگرچه روى فرش و تخت غیر غصبى باشد نمازش باطل است ولى نماز خواندن در زیر سقف غصبى و خیمه غصبى در صورتى که تصرّف در سقف و خیمه صدق نکند مانعى ندارد.
مسأله 863 - نماز خواندن در ملکى که منفعت آن مال دیگرى است بدون اجازه کسى که منفعت ملک، مال او مىباشد باطل است مثلاً در خانه اجارهاى اگر صاحب خانه یا دیگرى بدون اجازه کسى که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، نمازش باطل است و همچنین است اگر در ملکى که دیگرى در آن حقّى دارد نماز بخواند، مثلاً اگر میّت وصیّت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفى برسانند، تا وقتى ثلث را جدا نکنند نمىشود در ملک او نماز خواند.
مسأله 864 - کسى که در مسجد نشسته، اگر دیگرى جاى او را غصب کند و در آنجا نماز بخواند بنابر احتیاط واجب باید دوباره نمازش را در محلّ دیگرى بخواند.
مسأله 865 - اگر در جایى که نمىداند غصبى است نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، یا در جایى که غصبى بودن آن را فراموش کرده نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است مگر آن که خودش غصب کرده باشد که در این صورت به احتیاط واجب نمازش باطل است.
مسأله 866 - اگر بداند جایى غصبى است ولى نداند که در جاى غصبى نماز باطل است و در آنجا نماز بخواند، نماز او باطل مىباشد در صورتى که جاهل مقصّر باشد، یعنى در ندانستن مسأله کوتاهى کرده.
مسأله 867 - کسى که ناچار است نماز واجب را سواره بخواند، چنانچه وسیله نقلیه یا حیوان سوارى یا زین آن غصبى باشد نماز او باطل است و همچنین است اگر بخواهد در سفر، سواره نماز مستحبّى بخواند.
مسأله 868 - کسى که در ملکى با دیگرى شریک است اگر سهم او جدا نباشد، بنابر احتیاط واجب بدون اجازه شریکش نمىتواند در آن ملک تصرّف کند و نماز بخواند.
مسأله 869 - اگر با عین پولى که خمس و زکات آن را نداده ملکى بخرد، تصرّف او در آن ملک حرام و بنابر احتیاط واجب نمازش هم در آن باطل است، و همچنین است اگر به ذمّه بخرد و در موقع خریدن قصدش این باشد که از مالى که خمس یا زکاتش را نداده بدهد.
مسأله 870 - اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضى نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است. و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضى است نماز صحیح است.
مسأله 871 - تصرّف در ملک میّتى که خمس یا زکات بدهکار است حرام و نماز در آن باطل است مگر آن که بدهکارى او را بدهند، یا بنا داشته باشند بدون مسامحه بپردازند.
مسأله 872 - تصرّف در ملک میّتى که به مردم بدهکار است، حرام و نماز در آن باطل است ولى تصرّفات جزئى که براى برداشتن میّت معمول است اشکال ندارد و نیز اگر بدهکارى او کمتر از مالش باشد و ورثه هم تصمیم داشته باشند که بدون مسامحه بدهى او را بدهند تصرّف اشکال ندارد.
مسأله 873 - اگر میّت قرض نداشته باشد ولى بعضى از ورثه او صغیر یا دیوانه یا غایب باشند، تصرّف در ملک او بدون اجازه ولىّ، حرام و نماز در آن باطل است ولى تصرّفات جزئى که براى برداشتن میّت معمول است اشکال ندارد.
مسأله 874 - نماز خواندن در مسافرخانه و حمّام و مانند اینها که براى واردین آماده است اشکال ندارد و اگر وثوق پیدا نشود که صاحبش راضى است مشکل است ولى در غیر این قبیل جاها، در صورتى مىشود نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد، یا حرفى بزند که معلوم شود، براى نماز خواندن اذن داده است، مثل این که به کسى اجازه دهد در ملک او بنشیند و بخوابد، که از اینها فهمیده مىشود براى نماز خواندن هم اذن داده است.
مسأله 875 - در زمین بسیار وسیعى که از ده دور و چراگاه حیوانات است اگرچه صاحبانش راضى نباشند نماز خواندن و نشستن و خوابیدن در آن اشکال ندارد و در زمینهاى زراعتى هم که نزدیک ده است و دیوار ندارد اگرچه در مالکین آنها صغیر و دیوانه باشد نماز و عبور و تصرّفات جزئى اشکال ندارد، ولى اگر یکى از صاحبانش ناراضى باشد تصرّف در آن حرام و نماز باطل است.