استحاضه‏

 یکى از خونهایى که از زن خارج مى‏شود خون استحاضه است و زن را در موقع دیدن این خون، مستحاضه مى‏گویند.

 مسأله 393 - خون استحاضه در بیشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بیرون مى‏آید و غلیظ هم نیست، ولى ممکن است گاهى سیاه یا سرخ و گرم و غلیظ باشد و با فشار و سوزش بیرون آید.

 مسأله 394 - استحاضه سه قسم است: قلیله، متوسّطه و کثیره.

 استحاضه قلیله آن است که خون، فقط به ظاهر پنبه‏اى که زن داخل فرج مى‏نماید برسد و در آن نفوذ نکند.

 استحاضه متوسّطه آن است که خون در پنبه فرو رود و از طرف دیگر ظاهر شود ولى به دستمالى که معمولاً زنها براى جلوگیرى از خون مى‏بندند، جارى نشود.

 استحاضه کثیره آن است که خون از پنبه به دستمال جارى شود.

احکام استحاضه‏

 مسأله 395 - در استحاضه قلیله باید زن براى هر نماز یک وضو بگیرد و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسیده، آب بکشد و بنابر احتیاط واجب پنبه را عوض کند یا آب بکشد.

 مسأله 396 - اگر پیش از نماز یا در بین نماز خون استحاضه متوسّطه ببیند باید براى آن نماز غسل کند.

 مسأله 397 - در استحاضه کثیره علاوه بر کارهاى استحاضه متوسّطه - که در مسأله پیش گفته شد - باید براى هر نماز دستمال را عوض کند، یا آب بکشد و یک غسل براى نماز ظهر و عصر و یکى براى نماز مغرب و عشا به جا آورد و بین نماز ظهر و عصر فاصله نیندازد و اگر فاصله بیندازد باید براى نماز عصر دوباره غسل کند و نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد باید براى نماز عشا دوباره غسل نماید.

 مسأله 398 - اگر خون استحاضه، پیش از وقت نماز هم بیاید اگرچه زن براى آن خون، وضو و غسل انجام داده باشد بنابر احتیاط واجب باید در موقع نماز، وضو و غسل را بجا آورد.

 مسأله 399 - مستحاضه متوسّطه که باید وضو بگیرد و غسل کند، هر کدام را اوّل به جا آورد صحیح است، ولى بهتر آن است که اوّل وضو بگیرد.

 مسأله 400 - اگر استحاضه قلیله زن، بعد از نماز صبح، متوسّطه شود، باید براى نماز ظهر و عصر غسل کند و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسّطه شود، باید براى نماز مغرب و عشا غسل نماید.

 مسأله 401 - اگر استحاضه قلیله یا متوسّطه زن بعد از نماز صبح کثیره شود باید براى نماز ظهر و عصر یک غسل و براى نماز مغرب و عشا غسل دیگرى بجا آورد، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر کثیره شود، باید براى نماز مغرب و عشا غسل نماید.

 مسأله 402 - مستحاضه کثیره یا متوسّطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز، براى نماز غسل کند، غسل او باطل است بلکه اگر نزدیک اذان صبح براى نماز شب غسل کند و نماز شب را بخواند احتیاط واجب آن است که بعد از داخل شدن صبح، دوباره غسل را بجا آورد.

 مسأله 403 - زن مستحاضه، براى هر نمازى چه واجب باشد و چه مستحب، باید وضو بگیرد و نیز اگر بخواهد نمازى را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند، باید تمام کارهایى را که براى استحاضه گفته شد انجام دهد. ولى براى خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهّد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً بجا آورد لازم نیست کارهاى استحاضه را انجام دهد.

 مسأله 404 - زن مستحاضه بعد از آن که خونش قطع شد، فقط براى نماز اوّلى که مى‏خواند، باید کارهاى استحاضه را انجام دهد و براى نمازهاى بعد لازم نیست.

 مسأله 405 - اگر زن نداند استحاضه او چه قسم است، موقعى که مى‏خواهد نماز بخواند بنابر احتیاط واجب مقدارى پنبه داخل فرج نماید و کمى صبر کند و بیرون آورد و بعد از آن که فهمید استحاضه او کدام یک از آن سه قسم است کارهایى را که براى آن قسم دستور داده شده انجام دهد ولى اگر بداند تا وقتى‏که مى‏خواهد نماز بخواند استحاضه او تغییر نمى‏کند، پیش از داخل شدن وقت هم مى‏تواند خود را وارسى نماید.

 مسأله 406 - زن مستحاضه اگر پیش از آن که خود را وارسى کند، مشغول نماز شود، چنانچه قصد قربت داشته و به وظیفه خود عمل کرده، مثلاً استحاضه‏اش قلیله بوده و به وظیفه استحاضه قلیله عمل نموده، نماز او صحیح است و اگر قصد قربت نداشته یا عمل مطابق وظیفه‏اش نبوده مثل آن که استحاضه او متوسّطه بوده و به وظیفه قلیله رفتار کرده، نماز او باطل است.

 مسأله 407 - زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسى نماید، باید به آنچه یقین دارد وظیفه اوست عمل کند، مثلاً اگر نمى‏داند استحاضه او قلیله است یا متوسّطه، باید کارهاى استحاضه قلیله را انجام دهد و اگر نمى‏داند متوسّطه است یا کثیره، باید کارهاى استحاضه متوسّطه را انجام دهد؛ ولى اگر بداند سابقاً کدام یک از آن سه قسم بوده باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید.

 مسأله 408 - اگر خون استحاضه در باطن باشد و بیرون نیاید، وضو و غسل باطل نمى‏شود و اگر بیرون بیاید هر چند کم باشد، وضو و غسل را به تفصیلى که گذشت باطل مى‏کند.

 مسأله 409 - زن مستحاضه اگر بعد از نماز خود را وارسى کند و خون نبیند اگرچه بداند دوباره خون مى‏آید، با وضویى که دارد مى‏تواند نماز بخواند.

 مسأله 410 - زن مستحاضه اگر بداند از وقتى که مشغول وضو یا غسل شده خونى از او بیرون نیامده و تا بعد از نماز هم خون در داخل فرج نیست و بیرون نمى‏آید، مى‏تواند خواندن نماز را تأخیر بیندازد.

 مسأله 411 - اگر مستحاضه بداند که پیش از گذشتن وقت نماز، به کلّى پاک مى‏شود، یا به اندازه خواندن نماز خون بند مى‏آید باید صبر کند و نماز را در وقتى که پاک است بخواند.

 مسأله 412 - اگر بعد از وضو و غسل، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد، به مقدارى که وضو و غسل و نماز را بجا آورد، به کلّى پاک مى‏شود، باید نماز را تأخیر بیندازد و موقعى که به کلّى پاک شد، دوباره وضو و غسل را بجا آورد و نماز را بخواند. و اگر وقت نماز تنگ شد، اگر مى‏تواند تیمّم کند و اگر وقت نیست با همان حال نماز بخواند و بعد احتیاطاً قضا نماید.

 مسأله 413 - مستحاضه کثیره و متوسّطه وقتى به کلّى از خون پاک شد باید غسل کند، ولى اگر بداند از وقتى که براى نماز پیش، مشغول غسل شده دیگر خون نیامده لازم نیست دوباره غسل نماید.

 مسأله 414 - مستحاضه قلیله بعد از وضو و مستحاضه متوسّطه بعد از غسل و وضو و مستحاضه کثیره بعد از غسل، باید فوراً مشغول نماز شود، ولى گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهاى قبل از نماز اشکال ندارد و در نماز هم مى‏تواند کارهاى مستحب مثل قنوت و غیر آن را بجا آورد.

 مسأله 415 - زن مستحاضه اگر بین غسل و نماز فاصله بیندازد، باید دوباره غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود، ولى اگر خون در داخل فضاى فرج نیاید غسل لازم نیست.

 مسأله 416 - اگر خون استحاضه زن جریان داشته باشد و قطع نشود، چنانچه براى او ضرر نداشته باشد، باید پیش از غسل و بعد از آن بوسیله پنبه از بیرون آمدن خون جلوگیرى کند، ولى اگر همیشه جریان ندارد، فقط باید بعد از وضو و غسل از بیرون آمدن خون جلوگیرى نماید و چنانچه کوتاهى کند و خون بیرون آید، بنابر احتیاط واجب باید دوباره غسل کند و در مستحاضه متوسّطه وضو هم بگیرد و اگر نماز هم خوانده بنابر احتیاط واجب باید دوباره بخواند.

 مسأله 417 - اگر در موقع غسل، خون قطع نشود، غسل صحیح است، ولى اگر در بین غسل، استحاضه متوسّطه، کثیره شود، بنابر احتیاط واجب چنانچه مشغول غسل بوده همان را از سر بگیرد.

 مسأله 418 - احتیاط مستحب آن است که زن مستحاضه در تمام روزى که روزه است به مقدارى که مى‏تواند از بیرون آمدن خون جلوگیرى کند.

 مسأله 419 - بنابر احتیاط واجب روزه زن مستحاضه کثیره در صورتى صحیح است که در روز غسلهایى را که براى نمازهاى روزش واجب است، انجام دهد، و نیز غسل نماز مغرب و عشاى شبى که مى‏خواهد فرداى آن را روزه بگیرد بجا آورد ولى اگر براى نماز مغرب و عشا غسل نکند و براى خواندن نماز شب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسلهایى را که براى نمازهاى روزش واجب است بجا آورد، روزه او صحیح است.

 مسأله 420 - اگر بعد از نماز عصر، مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند روزه او صحیح است.

 مسأله 421 - اگر استحاضه قلیله زن پیش از نماز، متوسّطه یا کثیره شود باید کارهاى متوسّطه یا کثیره را که گفته شد انجام دهد. و اگر استحاضه متوسّطه، کثیره شود باید کارهاى استحاضه کثیره را انجام دهد و چنانچه براى استحاضه متوسّطه غسل کرده باشد فایده ندارد و باید دوباره براى کثیره غسل کند.

 مسأله 422 - اگر در بین نماز، استحاضه متوسّطه زن کثیره شود، باید نماز را بشکند و براى استحاضه کثیره غسل کند و کارهاى دیگر آن را انجام دهد و همان نماز را بخواند. و اگر براى غسل وقت ندارد، باید تیمّم کند، ولى اگر براى تیمّم هم وقت ندارد نمى‏تواند نماز را بشکند و باید نماز را تمام کند و بنابر احتیاط واجب قضا نماید و همچنین است اگر در بین نماز، استحاضه قلیله او متوسّطه یا کثیره شود.

 مسأله 423 - اگر در بین نماز، خون بند بیاید و مستحاضه نداند که در باطن هم قطع شده یا نه، چنانچه بعد از نماز بفهمد قطع شده بوده، بنابر احتیاط واجب باید وضو، غسل و نماز را دوباره بجا آورد.

 مسأله 424 - اگر استحاضه کثیره زن متوسّطه شود، باید براى نماز اوّل عمل کثیره و براى نمازهاى بعد عمل متوسّطه را بجا آورد. مثلاً اگر پیش از نماز ظهر استحاضه کثیره متوسّطه شود، باید براى نماز ظهر غسل کند و براى نماز عصر و مغرب و عشا فقط وضو بگیرد.

 مسأله 425 - اگر پیش از هر نماز خون مستحاضه کثیره قطع شود و دوباره بیاید براى هر نماز باید یک غسل بجا آورد، ولى اگر بعد از غسل و پیش از نماز قطع شود چنانچه وقت تنگ باشد که نتواند غسل کند یا تیمّم نماید و نماز را در وقت بخواند با همان غسل مى‏تواند نماز را بخواند و بنابر احتیاط نماز را قضا کند.

 مسأله 426 - اگر استحاضه کثیره قلیله شود، باید براى نماز اوّل، عمل کثیره و براى نمازهاى بعد عمل قلیله را انجام دهد. و نیز اگر استحاضه متوسّطه قلیله شود باید براى نماز اوّل، عمل متوسّطه و براى نمازهاى بعد عمل قلیله را بجا آورد.

 مسأله 427 - اگر مستحاضه یکى از کارهایى را که بر او واجب مى‏باشد حتّى عوض کردن پنبه را ترک کند، نمازش باطل است.

 مسأله 428 - مستحاضه قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کارى انجام دهد، که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً بخواهد جایى از بدن خود را به خطّ قرآن برساند باید وضو بگیرد و وضویى که براى نماز گرفته بنابر احتیاط واجب کافى نیست.

 مسأله 429 - مستحاضه‏اى که غسل‏هاى واجب خود را به جا آورده، رفتن او در مسجد و توقّف در آن و خواندن آیه‏اى که سجده واجب دارد و نزدیکى شوهر با او حلال است، اگرچه کارهاى دیگرى را که براى نماز انجام مى‏داد مثل عوض کردن پنبه و دستمال، انجام نداده باشد.

 مسأله 430 - اگر زن در استحاضه کثیره یا متوسّطه بخواهد پیش از وقت نماز جایى از بدن خود را به خطّ قرآن برساند، باید غسل کند و وضو هم براى استحاضه متوسّطه بگیرد.

 مسأله 431 - نماز آیات بر مستحاضه واجب است. و باید براى نماز آیات هم کارهایى را که براى نماز یومیّه گفته شد انجام دهد.

 مسأله 432 - هرگاه در وقت نماز یومیّه نماز آیات بر مستحاضه واجب شود اگرچه بخواهد هر دو را پشت سر هم بجا آورد باید براى نماز آیات هم تمام کارهایى را که براى نماز یومیّه او واجب است انجام دهد و احتیاط واجب آن است که هر دو را با یک غسل و وضو براى استحاضه متوسّطه بجا نیاورد.

 مسأله 433 - اگر زن مستحاضه بخواهد نماز قضا بخواند، باید براى هر نماز کارهایى را که براى نماز ادا بر او واجب است بجا آورد.

 مسأله 434 - اگر زن بداند خونى که از او خارج مى‏شود خون زخم نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس را ندارد بنابر احتیاط واجب باید به دستور استحاضه عمل کند، بلکه اگر شکّ داشته باشد که خون استحاضه است یا خونهاى دیگر، چنانچه نشانه آنها را نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید کارهاى استحاضه را انجام دهد.