مستحبّات منى
بدان
که براى حاجى مستحب است که روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم را در منى
بماند، و حتّى به جهت طواف مستحب از منى بیرون نرود، و تکبیر گفتن در منى
بعد از پانزده نماز و در غیر منى بعد از ده نماز که اوّل آنها ظهر روز عید
است مستحب مىباشد و بعضى آن را واجب دانستهاند و بهتر در کیفیّت تکبیر آن
است که بگوید:
«اَللَّهُ
اَکبَرُ، اَللَّهُ اَکبَر، لا اِلهَ اِلّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اَکبَرُ،
اَللَّهُ اَکبَرُ وَ للَّهِ الحَمدُ، اَللَّهُ اَکبَرُ على ما هَدانا،
اَللَّهُ اَکبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِن بَهِیمَةِ الاَنعامِ، وَ الحَمدُ
للَّهِ عَلى ما اَبلانا».
و
مستحب است مادامى که در منى اقامت دارد نمازهاى واجب و مستحب را در مسجد
خیف بجا آورد، و در حدیث است که صد رکعت نماز در مسجد خیف با عبادت هفتاد
سال برابر است، و هر کس در آنجا صد مرتبه «سُبحان اللَّه» بگوید ثواب آن
برابر ثواب بنده آزاد کردن است، و هر کس در آنجا صد مرتبه «لا اله الّا
اللَّه» بگوید ثواب آن برابر است با ثواب کسى که احیاء نفس کرده باشد و هر
کس در آنجا صد مرتبه «اَلَحمدُ للَّهِ» بگوید ثواب آن برابر است با ثواب
خراج عراقین که در راه خدا تصدّق نماید.
مستحبّات دیگر مکّه معظّمه
آداب و مستحبّات دیگر در مکّه معظّمه از این قرار است:
1. زیاد ذکر خدا نمودن و خواندن قرآن.
2. ختم نمودن قرآن.
3. خوردن از آب زمزم و بعد از خوردن این دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً، وَ رِزْقاً واسِعاً، وَ شِفآءً مِنْ کُلِّ دآءٍ وَ سُقْمٍ».
و نیز بگوید: «بِسمِ اللَّهِ و بِاللَّهِ وَ الشُّکر للَّهِ».
4. نظر نمودن به کعبه و بسیار تکرار کردن آن.
5. در هر شبانه روز ده مرتبه طواف نمودن; در اوّل شب سه طواف، و در آخر شب سه طواف، و پس از دخول صبح دو طواف، و بعد از ظهر دو طواف.
6. هنگام
توقّف در مکّه به عدد ایّام سال; یعنى سیصد و شصت مرتبه طواف نماید و اگر
این مقدار نشد پنجاه و دو مرتبه و اگر آن هم میسور نشد هر مقدارى که بتواند.
7. به خانه کعبه داخل شود خصوصاً کسى که سفر اوّل او است، و مستحب است قبل از دخول غسل بنماید و در وقت داخل شدن بگوید:
«اَللّهُمَّ اِنَّکَ قُلتَ: وَ مَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً فآمِنِّی مِن عَذابِ النّار».
پس
دو رکعت نماز بین دو ستون بر سنگ قرمز بگذارد در رکعت اوّل بعد از حمد،
«حم سجده» و در رکعت دوم بعد از حمد، پنجاه و پنج آیه از سایر جاهاى قرآن
بخواند.
8. در هر یک از چهار زاویه کعبه دو رکعت نماز و بعد از نماز این دعا را بخواند:
«اَللّهُمَّ
مَنْ تَهَیَّأَ أَوْ تَعَبَّأَ أَوْ أَعَدَّ أَوِ اسْتَعَدَّ لِوفادَةٍ
إلى مَخلُوقٍ رَجآءَ رِفدِهِ وَ جآئِزَتِهِ وَ نَوافِلِهِ وَ فَواضِلِهِ
فَاِلَیکَ یا سَیِّدی تَهْیِأَتِی وَ تَعْبِئَتی وَ اِعدادِی وَ
اسْتِعْدادِی رَجآءَ رِفدِکَ وَ نَوافِلِکَ وَ جآئِزَتِکَ فَلاتُخَیِّبِ
الْیَومَ رَجآئِى. یا مَن لّایَخِیبُ عَلَیه سآئِلٌ وَ لایَنْقُصُهُ نائِلٌ
فَاِنّی لَمْآتِکَ الْیَومَ بِعَمَلٍ صالِحٍ قَدَّمتُهُ، وَ لا شَفاعَةِ
مَخلُوقٍ رَجَوتُهُ وَلکِنّی أَتَیتُکَ مُقِرّاً بِالظُّلْمِ وَ الْاِسآءةِ
عَلى نَفْسِی فَاِنّه لا حُجَّةَ لِی وَ لا عُذرَ، فَأسْألُکَ یا مَنْ
هُوَ کَذلِکَ أَنتُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِه وَ تُعْطِیَنی
مَسْأَلَتِی و تَقْلِبَنی بِرَغْبَتی وَ لاتَرُدّنی مَجْبُوهاً مَمنُوعاً
وَ لا خآئِباً یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ، أَرْجُوکَ لِلعَظِیم،
أَسأَلک یا عَظیمُ أَنتَغْفِرَ لِىَ الذَّنبَ العَظِیمَ لا الهَ الّا
أنت».
و مستحب است هنگام خروج از کعبه سه مرتبه «اللَّهُ اَکبَرُ» بگوید پس بگوید:
«اَللّهُمّ لاتَجْهَد بَلاءَنا رَبَّنا، وَ لاتُشْمِتْ بِنا أَعْداءَنا فَاِنّکَ أَنتَ الضّآرُّ النّافِعُ».
بعداً پایین آمده و پلّهها را دست چپ قرار داده رو به کعبه بایستد و نزد پلّهها دو رکعت نماز بخواند.
استحباب عمره مفرده
مستحب
است بعد از فراغ از اعمال حج در صورتى که میسور باشد عمره مفرده بجا آورده
شود، و فاصله زمانى بین دو عمره معتبر نیست، بلکه مىتواند هر روز یک عمره
یا بیشتر براى خود یا بعنوان نیابت از دیگران بجا آورد، و کیفیّت این عمره
در صورت حج اِفراد و عمره مفرده ذکر شد.
طواف وداع
براى
کسى که مىخواهد از مکّه بیرون رود مستحب است طواف وداع نماید، و در هر
شوطى حجر الاسود و رکن یمانى را در صورت امکان استلام نماید، و چون به
مستجار رسد مستحبّاتى که قبلاً براى آن مکان ذکر شد بجا آورد، و آنچه خواهد
دعا نماید بعداً حجر الاسود را استلام نموده و شکم خود را به خانه کعبه
بچسباند یک دست را بر حجر و دست دیگر را به طرف درب گذاشته و حمد و ثناى
الهى نماید و صلوات بر پیغمبر و آل او بفرستد و این دعا را بخواند:
«اَللّهُمّ
صَلِّ عَلى مُحَمّدٍ عَبدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیّکَ وَ اَمِینِکَ وَ
حَبِیبِکَ وَ نَجِیِّکَ وَ خِیَرَتِکَ مِن خَلقِکَ. اَللّهُمّ کَما بَلَّغ
رِسالاتِکَ وَ جاهَدَ فِىسَبِیلِکَ وَ صَدَعَ بِاَمرِکَ وَ اُوذِیَ فِی
جَنبِکَ وَ عَبدَکَ حَتّى اَتاهُ الیَقِین. اَللّهُمّ اَقلِبنِی مُفلِحاً
مُنجِحاً مُستَجاباً بِاَفضَلِ ما یَرجِعُ بِهِ اَحَدٌ مِن وَفدِکَ مِنَ
المَغفِرةِ وَ البَرَکَةِ وَ الرَّحمَةِ وَ الرِّضوانِ وَ العافِیة».
و
مستحب است وقت بیرون آمدن از باب حناطین که مقابل رکن شامى است بیرون رود و
از خداوند متعال توفیق مراجعت را بطلبد، و وقت بیرون رفتن یک درهم خرما
خریده و آن را بر فقرا تصدّق نماید.