مسأله 2400 - ضامن و طلبکار باید مکلّف و عاقل باشند و کسى هم آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید در حال بالغ شدن سفیه نباشند که مال خود را در کارهاى بیهوده مصرف کنند، ولى اگر بعد از بالغ شدن سفیه شده باشند و حاکم شرع آنان را از تصرّف جلوگیرى نکرده باشد اشکال ندارد و کسى که به واسطه ورشکستگى، حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش جلوگیرى کرده بابت طلبى که دارد دیگرى نمى‏تواند ضامن او شود.

 مسأله 2401 - هرگاه براى ضامن شدن خودش شرطى قرار دهد مثلاً بگوید اگر بدهکار قرض تو را نداد من مى‏دهم به احتیاط واجب ضمان شرعى نیست، ولى از باب اینکه یک عقد عقلایى رایج است، ضامن لازم است طبق تعهّد عمل کند.

 مسأله 2402 - کسى که انسان ضامن بدهى او مى‏شود باید بدهکار باشد، و اگر کسى بخواهد از دیگرى قرض کند و شخصى به قرض دهنده بگوید که من ضامن قرض او مى‏شوم بعید نیست در صورتى که قرض گیرنده ادا نکند بتواند از ضامن مطالبه کند.

 مسأله 2403 - در صورتى انسان مى‏تواند ضامن شود که طلبکار و بدهکار و جنس بدهى متمیّز باشند، یعنى مبهم یا مردّد نباشند پس اگر دو نفر از کسى طلبکار باشند و انسان بگوید من ضامن هستم که طلب یکى از شماها را بدهم، چون معیّن نکرده که طلب کدام را بدهد، ضامن شدن او باطل است. و نیز اگر کسى از دو نفر طلبکار باشد و انسان بگوید من ضامن هستم که بدهى‏یکى از آن دو نفر را به تو بدهم، چون معیّن نکرده که بدهى کدام را مى‏دهد، ضامن شدن او باطل مى‏باشد و همچنین اگر کسى از دیگرى مثلاً ده من گندم و مقدارى پول طلبکار باشد و انسان بگوید من ضامن یکى از دو طلب تو هستم و معیّن نکند که ضامن گندم است، یا ضامن پول صحیح نیست.

 مسأله 2404 - اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمى‏تواند از بدهکار چیزى بگیرد و اگر مقدارى از آن را ببخشد، نمى‏تواند آن مقدار را مطالبه نماید. ولى اگر بعنوان هبه یا از بابت خمس و زکات یا صدقات و امثال آن با ضامن حساب کند، ضامن مى‏تواند از بدهکار مطالبه نماید.

 مسأله 2405 - اگر انسان ضامن شود که بدهى کسى را بدهد، نمى‏تواند از ضامن شدن خود برگردد.

 مسأله 2406 - ضامن و طلبکار مى‏توانند شرط کنند که هر وقت بخواهند ضامن بودن ضامن را به هم بزنند.

 مسأله 2407 - هرگاه انسان در موقع ضامن شدن، بتواند طلب طلبکار را بدهد اگرچه بعد فقیر شود، طلبکار نمى‏تواند ضامن بودن او را به هم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولى طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضى شود.

 مسأله 2408 - اگر انسان در موقعى که ضامن مى‏شود نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، در صورتى که پیش از آن که طلبکار ملتفت شود ضامن قدرت پیدا کرده باشد، بنا بر احتیاط ضامن بودن او را به هم نزند.

 مسأله 2409 - اگر کسى بدون اجازه بدهکار ضامن شود که بدهى او را بدهد، نمى‏تواند چیزى از او بگیرد.

 مسأله 2410 - اگر کسى با اجازه بدهکار ضامن شود که بدهى او را بدهد، مى‏تواند مقدارى را که ضامن شده از او مطالبه نماید، ولى اگر به جاى جنسى‏که بدهکار بوده جنس دیگرى به طلبکار او بدهد، نمى‏تواند چیزى را که داده از او مطالبه نماید، مثلاً اگر ده من گندم بدهکار باشد و ضامن ده من برنج بدهد نمى‏تواند برنج را از او مطالبه نماید، امّا اگر خودش راضى شود که برنج بدهد اشکال ندارد.