مسأله 2764 - قسم چند شرط دارد:

 اوّل: کسى که قسم مى‏خورد باید بالغ و عاقل باشد و اگر مى‏خواهد راجع به مال خودش قسم بخورد باید در حال بالغ شدن سفیه نباشد و حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش منع نکرده باشد و از روى قصد و اختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچّه و دیوانه و مست و کسى که مجبورش کرده‏اند، درست نیست و همچنین است اگر در حال عصبانى بودن بدون قصد قسم بخورد.

 دوم: کارى را که قسم مى‏خورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کارى را که قسم مى‏خورد ترک کند، باید واجب و مستحب نباشد و اگر قسم بخورد که کار مباحى را بجا آورد، باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد و نیز اگر قسم بخورد کار مباحى را ترک کند باید انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد.

 سوم: به یکى از اسامى خداوند متعال که براى غیر ذات مقدّس او بکار نمى‏رود مانند «اللَّه» و «خدا» قسم بخورد و نیز اگر به اسمى قسم بخورد که براى غیر خدا هم بکار برده مى‏شود ولى به قدرى براى خدا استفاده مى‏شود که هر وقت کسى آن اسم را بگوید، ذات مقدّس حق در نظر مى‏آید، مثل آن که به خالق و رازق قسم بخورد صحیح است. بلکه اگر به لفظى قسم بخورد که از آن بدون قرینه، خدا به نظر نمى‏آید ولى او قصد خدا را کند بنابر احتیاط باید به آن قسم عمل نماید.

 چهارم: قسم را به زبان بیاورد و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند صحیح نیست ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است.

 پنجم: عمل کردن به قسم براى او ممکن باشد و اگر موقعى که قسم مى‏خورد ممکن باشد و بعد تا آخر وقتى که براى قسم معیّن کرده عاجز شود یا برایش مشقّت داشته باشد، قسم او از وقتى که عاجز شده به هم مى‏خورد.

 مسأله 2765 - قسم خوردن فرزند بدون اجازه پدر و مادر اگر موجب اذیت و آزار آنها شود صحیح نیست. و همچنین اگر زن بدون اجازه شوهر قسمى بخورد که عمل کردن به آن قسم، مزاحم حقّ شوهر باشد.

 مسأله 2766 - اگر انسان از روى فراموشى یا ناچارى به قسم عمل نکند، کفّاره بر او واجب نیست و همچنین است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننماید. و قسمى که آدم وسواسى مى‏خورد، مثل این که مى‏گوید واللَّه الان مشغول نماز مى‏شوم و بواسطه وسواس مشغول نمى‏شود، اگر وسواس او طورى باشد که بى اختیار به قسم عمل نکند کفّاره ندارد.

 مسأله 2767 - کسى که قسم مى‏خورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ مى‏باشد، ولى اگر براى این که خودش یا مسلمان دیگرى را از شرّ ظالمى نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهى واجب مى‏شود و این جور قسم خوردن غیر از قسمى است که در مسائل پیش گفته شد.